Decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o wyłączeniu Cię z ubezpieczeń społecznych z powodu uznania działalności gospodarczej za pozorną lub fikcyjną to jeden z najgroźniejszych ciosów, jakie może spotkać przedsiębiorcę. Taka decyzja, wydana zwłaszcza tuż przed (lub w trakcie) pobierania zasiłku chorobowego czy macierzyńskiego, z reguły oznacza nakaz zwrotu pobranych świadczeń wraz z odsetkami. ZUS stawia na twarde formalności, ale w sądzie kluczowe jest udowodnienie faktycznego zamiaru prowadzenia działalności i realizowania celu zarobkowego. Twoja obrona musi być oparta na argumentach i dowodach, które wykażą, że działalność nie była fikcją.
Procedura odwołania od decyzji ZUS
Od momentu doręczenia decyzji mamy 1 miesiąc na przesłanie odwołania. W jego treści należy zawrzeć nasze podstawowe dane, znak decyzji oraz odpowiednie wnioski- o jej zmianę oraz przeprowadzenie szeregu dowodów, które potwierdzą nasze stanowisko w sprawie.
Odwołanie przesyłamy do właściwego Sądu Okręgowego, za pośrednictwem ZUS, który wydał decyzję w (zwykle) 2 egzemplarzach, po jednym dla każdego uczestnika postępowania- ZUS, Sąd. Jeżeli odwołanie będzie wybrakowane- zostaniemy wezwani do uzupełnienia. Najlepiej zachować trzeci egzemplarz odwołania wraz z dowodem nadania lub potwierdzeniem złożenia pisma w ZUS.
Przed wniesieniem odwołania należy jednak dokładnie przeanalizować decyzję, jej uzasadnienie oraz przepisy, na których jest oparta.
Argumentacja prawna, która skłoni Sąd do zmiany decyzji
Jeżeli organ rentowy stwierdza pozorność działalności gospodarczej, czyli brak faktycznego jej prowadzenia, to w praktyce kwestionuje on spełnienie ustawowych cech zakodowanych w ustawie Prawo przedsiębiorców.
Art. 3 wspomnianej ustawy wprost stanowi, że „Działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły”. W konsekwencji musimy wykazać, że prowadzona przez nas firma ma zorganizowany i ciągły charakter. Oznacza to, że musimy spełnić wszystkie wymogi formalne związane z rejestracją i nadać działalności pewną powagę– zdobyć potrzebne narzędzia, przygotować się do świadczenia usług. Innymi słowy- musimy być w pewnym organizacyjnym i technicznym stopniu gotowi do działania w ramach prowadzonej firmy, musimy odróżniać się od amatorskiego, incydentalnego świadczenia usług przez nieprofesjonalistów.
Jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu w sprawie III USK 336/23:
„Ciągłość działalności gospodarczej ma dwa aspekty. Pierwszy to powtarzalność czynności, tak aby odróżnić prowadzoną działalność gospodarczą od jednostkowej umowy o dzieło lub zlecenia albo umowy o świadczenie usług, które same w sobie nie stanowią lub nie składają się jeszcze na działalność gospodarczą. Przejawem działalności gospodarczej nie są działania o charakterze sporadycznym, doraźnym, okazjonalnym lub incydentalnym. Drugi aspekt, wynikający zresztą z pierwszego, to zamiar niekrótkiego prowadzenia działalności gospodarczej. Oba aspekty zależą od zachowania osoby podejmującej działalność gospodarczą”.
W swojej argumentacji musimy też wykazać zarobkowy charakter działalności– zgodnie z orzecznictwem zarobkiem jest „nadwyżka przychodów nad poniesionymi kosztami”. W idealnej sytuacji zyski powinny pokrywać koszty, zapewniać utrzymanie i umożliwiać rozwój. Najbardziej kluczowe znaczenie ma jednak cel działalności, gdyż akceptowalne jest, że działalność (zwłaszcza na początku) często nie daje oczekiwanych owoców. Przyjmuje się, że działalność zarobkowa prowadzona jest „w celu (z subiektywnym zamiarem) osiągania zysków, nawet jeżeli de facto dana działalność nie zawsze będzie obiektywnie dochodowa”.
Warto przypomnieć, że:
„jeżeli podmiot zakłada osiągnięcie w związku z działalnością i w jej efekcie nadwyżki przychodów nad poniesionymi kosztami, a więc osiągnięcie dochodu, oznacza to, że został określony cel zarobkowy takiej aktywności. Samo określenie celu ma jednak wymiar subiektywny i mieści się w sferze zamiaru danego podmiotu. Według zaś kryterium obiektywnego, dla przyjęcia zarobkowego charakteru działalności istotne jest ustalenie, czy dany podmiot faktycznie prowadzi działalność, która obiektywnie może przynosić dochód” (źródło: Wyrok WSA w Rzeszowie z 24.10.2024 r., I SA/Rz 359/24).
Wykazanie zaistnienia łącznego każdej z powyższych cech jest warunkiem koniecznym do podjęcia walki z ZUS o zmianę decyzji.
Jak zakwestionować decyzję ZUS?
Jeżeli organ rentowy w swojej decyzji stwierdza, że nasza działalność nie spełnia wyżej wymienionych cech, to w swojej argumentacji musimy powołać fakty świadczące o ich rzeczywistym zajściu. Wyżej przywołane orzeczenia to tylko pojedyncze przykłady tego jak Sądy rozumieją bardzo ogólnie określone cechy działalności gospodarczej. Na podstawie bogatego orzecznictwa powinniśmy wykazać, ze prowadzone przez nas działania stanowiły faktyczne prowadzenie działalności gospodarczej.
W odwołaniu od decyzji musimy opisać na czym polega zorganizowanie naszej działalności– jakie czynności podjęliśmy, aby zapewnić jej możliwość funkcjonowania i świadczenia usług. Kolejno warto powołać zdarzenia świadczące o jej ciągłości-wykonywanie powtarzalnych czynności, nadanie im profesjonalnego charakteru, a co za tym idzie brak działań incydentalnych, okresowych, wykazanie że działalność gospodarcza stanowiła nasz główny przedmiot zainteresowań (w kontekście poświęcanego czasu).
W zależności od naszej sytuacji finansowej warto przedstawić uzasadnienie dla zarobkowego charakteru– wykazać że dochód z działalności pozwalał na pokrycie jej kosztów, utrzymanie się i być może też przyszłe inwestycje. W zależności o etapu jej funkcjonowania możemy usprawiedliwiać się celem zarobkowym– działalność dopiero miała przynieść nam dochód, ale póki co skupiamy się na rozwoju lub pozyskiwaniu klientów.
Dowody potwierdzające faktyczne prowadzenie działalności gospodarczej
Ani argumentacja prawna, ani dokładny opis stanu faktycznego nie pozwolą na zmianę decyzji bez odpowiednich dowodów. W sprawach, gdzie kwestionowane jest faktyczne prowadzenie działalności gospodarczej możemy przedstawić różnorodny materiał dowodowy. Najczęściej są to świadkowie i dokumenty.
Prezentowane przez nas dowody musza potwierdzać opisywane wyżej fakty, które odpowiadają ustawowym cechom działalności gospodarczej. Jeśli wykazujemy zarobkowy charakter warto przedstawić dokumentację księgową, która ukazuje uzyskiwane wpływy. Jeżeli ich nie ma możemy udowodnić cel zarobkowy przejawiający się w pozyskiwaniu klientów, reklamie, marketingu, negocjacjach (np. wiadomości e-mail, wysłane lub sporządzone oferty, cenniki). Zorganizowany charakter mogą potwierdzić także faktury zakupowe, maile, biznesplan. Ciągłość może być wykazana wydrukiem naszego kalendarza, regularnym wysyłaniem wiadomości, publikowaniem treści, czy oczywiście samym świadczeniem usług.
To właśnie rzeczywiste wykonywanie przedmiotu naszej działalności może mieć największe znaczenie dla wyniku sporu, jeżeli wykonywaliśmy usługi dla klientów, to jest to cenny argument przemawiający na naszą korzyść. Warto w takiej sytuacji przedstawić owoce naszej pracy lub jeśli nie jest to możliwe zawnioskować o przesłuchanie klientów jako świadków.
Starajmy się, aby w odwołaniu zawarto wszelkie niezbędne wnioski dowodowe, aby nie być zmuszonym do powoływania ich w trakcie procesu, co grozi ich pominięciem przez Sąd jako spóźnione.
Pomoc kancelarii w odwołaniu od decyzji stwierdzającej pozorność działalności gospodarczej
Negatywna decyzja ZUS to początek sporu, a nie jego koniec! Pamiętaj, że walka o uznanie Twojej działalności za rzeczywistą wymaga precyzyjnego udowodnienia faktów, zwłaszcza tych dotyczących realnego zamiaru osiągnięcia zysku. ZUS ma ograniczone możliwości, ale Sąd ma obowiązek dążyć do prawdy materialnej, a doświadczony prawnik wie, jakimi dowodami ją udowodnić.
Nasza kancelaria specjalizuje się w sporach o podleganie ubezpieczeniom społecznym na każdym etapie.
- Pomożemy Ci sporządzić merytoryczne Stanowisko na etapie wyjaśniającym do ZUS, co często pozwala uniknąć procesu sądowego. Przygotujemy merytoryczne Odwołanie od decyzji ZUS i poprowadzimy cały proces sądowy. W przypadku niekorzystnego wyroku, sporządzimy skuteczną Apelację lub Odpowiedź na apelację ZUS.
Nie pozwól, by błąd ZUS pozbawił Cię zabezpieczenia finansowego. Skontaktuj się z nami już dziś i skorzystaj z konsultacji prawnej! Kancelaria prowadzi sprawy na terenie całej Polski i oferujemy zdalne konsultacje, dzięki czemu uzyskacie Państwo fachową i szybką pomoc bez względu na miejsce zamieszkania lub lokalizację właściwego Sądu. Możliwe jest także uzyskanie konsultacji stacjonarnej w biurze kancelarii w Szczecinie, po wcześniejszym telefonicznym umówieniu dogodnego terminu.
Jeżeli potrzebujecie Państwo pomocy, wystarczy opisać swoją sytuację w wiadomości na adres e-mail: kontakt@bartoszkowalewski.pl, skorzystać z formularza lub umówić konsultację pod numerem: 455-516-281.
